Người Tháp Đôi

Nó cất tiếng khóc chào đời nơi cuối dòng sông Latinh chảy ra đầm Đề Gi thuộc huyện Phù Mỹ. Chiến tranh khốc liệt của ba quận bắc Bình Định ngày đó là Tam Quan, Bồng Sơn và Phù Mỹ là nguyên do để gia đình nó trôi dạt và định cư tại Quy Nhơn. 
Như vậy mảnh đất Quy Nhơn đón nó khi nó còn bé. Qua bao biến cố và dòng thời gian trôi nhanh, từ một thằng bé đen nhẻm mùi nước mặn nó đã trưởng thành. Quy Nhơn còn đọng lại trong tiềm thức của nó về một quãng thời gian đẹp nhất của một đời người.

Trường THCS Đống Đa ( Trường Tiểu học cộng đồng Nguyễn Trường Tộ trước 1975)

Ngày ấy…

Vừa chân ướt chân ráo đến Quy Nhơn, việc cha nó quan tâm nhất là việc học của con cái. Vốn là người một chữ cắn đôi cũng không biết, nhưng trong con người ông luôn coi trọng việc chữ nghĩa. Câu nói mà anh em nó thường nghe vẫn là “ Của như non không bằng cho con ba chữ ”.
Ông dẫn hai đứa con lem luốc đến trường Nguyễn Trường Tộ (nay là THCS Đống Đa ở gần chợ Tháp Đôi). để xin học. Đây là trường Tiểu học cộng đồng như loại hình trường công ngày nay. Chắc có lẽ cũng vì tuyển theo tuyến như bây giờ, hay do một điều gì đó mà Thầy Hiệu trưởng không đồng ý nhận hai anh em nó. Không phải là người Quy Nhơn. Không có một miếng giấy lận lưng. Ba cha con nó lặng lẽ bước những bước chân nặng trĩu ra về. 
Đi được mấy bước, nó nghe một Thầy nói với Thầy Hiệu trưởng “ Ổng có hai đứa, Thầy nhận cho người ta một đứa, không thì cũng tội nghiệp cho mấy đứa nhỏ ” (Sau này khi vào học nó biết đó là Thầy Phan Minh Phước nhà ở đối diện với xưởng đắp lốp Kim Ngọc, bây giờ là Công ty giày Bình Định)
Thầy Hiệu trưởng gọi ba cha con nó lại. Thầy Hiệu trưởng nhìn nó và không hiểu sao ông lại chọn và nhận nó vào trường.
Nó vào lớp 3 của vợ Thầy Phước. Ban đầu Cô cũng không biết nó học hành thế nào và thường xuyên được gọi lên bảng trả bài. Tháng đầu tiên nó xếp vị thứ là 30/40 học sinh. Tháng sau xếp ở vị trí 10/40 và sau vài tháng xếp vị thứ 1/40. Sau 3 năm học ở trường này nó chưa bao giờ xếp vị thứ trên 5 cả.
Không ngờ chỉ một câu nói của Thầy Phan Minh Phước mà cuộc đời nó đã khác so với người anh. Vì học trường tư thục ngày ấy học phí cao so với gia đình mới ở quê vô, nên anh nó phải bỏ học giữa chừng.
Câu nói của Thầy Phước đối với nó là câu nói “ sống để bụng, chết mang theo”. 

Trên dòng Hà Thanh

Cảnh chiều sông Lương Nông

Cầu bến gỗ ( bên kia sông là Quảng Vân - Phước Thuận)

Rồi nó lớn lên…
Không có tiền mua đất cất nhà. Cha nó phải lên chân núi Một ( nay là Khu vực 2 Phường Đống Đa ) phá núi lấy đất làm nhà. Anh em nó trưởng thành từ mảnh đất chân núi ấy.
Nó lớn lên, đi học một buổi và đi chài một buổi. Ngày đó, con sông Hà Thanh từ Cầu Đôi chạy xuống đến cầu chữ I buổi chiều nước ròng rất nhiều cá. Loại cá Kiền, cá Đấu to bằng cổ tay chiều nào nó cũng chài được cả giỏ. Cha nó là người đã sống qua thời Việt Minh nên hai từ “ Cộng Sản “ không xa lạ gì với ông. Trong số những người đi chài không một ai dám đi ra Hưng Thạnh khu vực sông Ba, Sông Năm, Đìa Ông Cha để chài. Cha con nó tung hoành ngang dọc một vùng song nước rộng lớn. Chính nhờ điều này mà thu nhập từ việc đi chài đủ để nuôi con cái. Nhiều lúc gặp mấy anh du kích xin cá, nó cũng vui vẻ cho và nhất nhất không bao giờ nói với ai về chuyện này. Cha nó căn dặn như thế.
Lộ trình Hưng Thạnh – sông Ba – Đìa Ông Trấp – Cầu Đôi cứ năm này tháng nọ qua đi trong cuộc đời nó.
Khi con nước dưới biển hết, nó lại băng đồng đi chài cá nước ngọt. Từ Cầu Đôi lên chợ Dinh, rồi cầu số 7, cầu số 8, cầu Trường Úc…Cầu số 7 có đặc điểm là bùn cá trê rất nhiều. Cầu số 8, cầu Trường Úc đất cát sạch nên chỉ có cá chép và cá mè Luối . Từ cầu số 8 đi ra vùng Quảng Vân - Phước Thuận rồi ngả ba Phước Thuận – Phước Sơn khu vực này có đủ các loại cá chứ không có cá đặc thù. Nhiều khi vùng này cũng có chiến sự, có bữa vác chài chạy có cờ vì hai bên đánh nhau. Từ đây nó băng đồng nhắm hướng Quy Nhơn mà về. Có một vị trí mà nó không bao giờ bỏ sót là dòng sông chợ Dinh chảy về hướng Lương Nông (đoạn sau khu Gia binh của chế độ Sài Gòn, sau Giải phóng là Công ty Vật Tư Bình Định ) có một khúc sông cạn mà nó luôn chài bắt được cá chép đem bán cho vợ lính ở khu Gia binh.
Rồi ngả tư Tuy Phước…đi ra hướng Bắc có cầu 15, cầu 20, Huỳnh Mai - Phước Nghĩa với đặc sản cá phi rất nhiều. Chỉ cần chài chừng một chặp thôi là cá phi bằng hai ba ngón tay đầy giỏ, bán cho những người dân xung quanh cũng kiếm bộn tiền. Cá phi ở vùng này nước đục nên rất béo và mềm, người dân kho với nghệ lấy nước chấm với rau muống. 
Quay lại ngả tư đi về hướng nam gặp QL1 là dịch Ông Đô, cầu xe lửa Diêu Trì. Đi lên hướng tây là chợ Huyện với đặc sản “nem chợ Huyện” nổi tiếng.

Biển Cát Chánh

Sau giải phóng đất nước…

Từ bến đò Đống Đa nó đi xuồng máy ra Đập Mới thuộc xã Cát Chánh – Phù Cát. Nó lang thang chài dọc theo con sông Phú Hậu lên đập cây Bông, chợ Gò Chim. Rồi Lạc Điền –Phước Thắng giáp với Gò Bồi – Phước Hòa.
Sông Phú Hậu là con sông cát, nước đục rất nhiều cá chép. Mỗi ngày một lần nó đều gửi cá về Quy Nhơn để bán.
Vùng đất Phú Hậu, Chánh Hữu, Chánh Đạt thuộc xã Cát Chánh có đặc sản là khoai lang. Khoai lang ở đây có vị ngọt và bùi rất độc đáo. Chợ Cách Thử nơi có Hòn Vọng Phu trên núi là chợ chuyên bán khoai lang và sợi trân dệt chiếu.
Dọc theo con sông Phú Hậu có một loại rau muống. Người dân gọi là rau muống tía ( có màu tím ). Loại rau muống này rất mềm và ăn rất ngon. Chắc chắn là ngon hơn rau muống chợ Dinh nổi tiếng bán ở các chợ Quy Nhơn.
Lần đầu tiên nó ăn loại rau muống này tại nhà của người bạn cha nó ở thôn Chánh Đạt. Rau muống nấu với lá me và cá chép. 

Biển Cát Chánh & Cát Tiến

Trong veo màu xanh Cát Chánh

Biển - Trời quê ta...Đẹp như gấm hoa..

Đó là những kỷ niệm của một thời. Những kỷ niệm lúc nào cũng nặng trĩu khi có dịp gặp lại người quen. Những câu chuyện ngày xưa được kể đến từng chi tiết. Lòng bồi hồi như vừa tỉnh giấc chiêm bao .