Đọc lại "Sông Côn Mùa Lũ" của Nguyễn Mộng Giác - phần 1
C1-c4: Cái chết của bà giáo Hiến và sự trưởng thành của cô An
Nếu số phận trớ trêu sếp đặt thì nhà văn Nguyễn Mộng Giác đã khéo léo đẩy nó đến với gia đình ông giáo Hiến. Chính ông, một nhà nho, một thầy giáo ở chốn kinh kì Thuận Hóa lại phải lén lúc trốn đi trong đêm sau khi nhân vật mà ông theo giúp việc (quan nội hữu Trương Văn Hạnh) bị sát hại.
Ở một phân đoạn khác, một chàng rể “thế mạng”, nghèo rớt mồng tơi, vô tình được vớt lên để thế chỗ cho một cuộc hôn nhân bất thành nhằm giữ danh dự cho ông Tư Thới, một người có thế lực ở An Thái, đã phải tủi hổ bỏ đi sau đêm tân hôn mà chưa kịp nhìn mặt con, sau đó đến Thuận Hóa sinh ra bà giáo Hiến. Cái nơi mà ông bố vợ bỏ đi trong tủi hổ lại là chốn dung thân cuối cùng của ông giáo trong cơn loạn lạc.
Ông Hai Nhiều, người con trai chưa hề biết mặt cha, lại bị số phận đưa đẩy để phải đón người em gái cùng cha khác mẹ, bà giáo Hiến, chạy loạn từ Thuận Hóa vào trong tình cảnh phải nằm võng vì bạo bệnh.
Cái đất An Thái mà ông giáo Hiến trở về xem chừng không yên ả.
Và trong bộn bề cái trớ trêu của gia đình vợ ông giáo Hiến, như người đưa đường cho ông giáo về An Thái, nói là “ như tấn tuồng Tàu”, ông giáo đã có được chốn dung thân trong cái chuồng bò của ông Hai Nhiều, người anh cùng cha khác mẹ của vợ ông, giữa tiếng thị phi xen lẫn tò mò của người dân An Thái.
Thế rồi, cuộc sống cứ dần qua trong bức bối, khổ sở của ông giáo Hiến, một kẻ sĩ yếm thế và sinh nhầm thời.
Cái ngày bà giáo Hiến mất nhà văn khéo léo đan cài với chi tiết đứa con gái của ông, cô An, qua tuổi dậy thì, đánh dấu một bước chuyển trong gia đình ông giáo Hiến.
“An vén ống quần lên định chùi vội dòng nước tiểu. Và đúng lúc đó, An hãi hùng đến líu lưỡi, quên cả việc thả ống quần xuống. An ngột thở vì sợ. Trên ống chân trắng, An vừa nhìn thấy một dòng máu. Tại sao lại thế này? Mình mắc bệnh quái gở gì đây? Cả ống chân kia cũng có máu. Máu trên hai vế… Mẹ ơi, mẹ cứu con…. Vì xấu hổ cô không dám khóc lớn nên sự đau đớn càng tăng. An chịu đựng một mình, trong âm thầm, cái kinh nghiệm dậy thì của đời con gái. Sáng hôm sau, cùng với Lãng và các anh ra thăm mộ mẹ, An đã thành một người lớn… Và An đã mất tuổi thơ!” (SCML, chương 4)
Câu chuyện lại tiếp diễn với những tình huống ly kỳ khác.