Hỏi nhanh dáp gọn về Nước Non Bình Định

[Bình Lâm]

Nhằm tránh tình trạng hỏi lan man hoặc lặp lại về nhiều vấn đề, tôi xin mở topic này nhằm tập trung các vấn đề về NNBĐ 9ể mọi người tiện theo dõi.
Những bài đầu, tôi sẽ trả lời những câu hỏi thông thường về NNBĐ chủ yếu dành cho những người BĐ xa quê. Bên cạnh đó cũng sẽ cố gắng trả lời câu hỏi của tất cả mọi người.
Vì kiến thức thì vô hạn, khả năng là có hạn nên rất mong những ai có thể trả lời thắc mắc giúp đỡ để hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cám ơn!

[turbo]

Ôi! Cái "thư viện" đây rồi! Bác BL tự tin quá hén. Hoan nghênh hoan nghênh!!!
Câu hỏi tiền đâu: Vì sao có tên là đầm Thị Nại?

[Bình Lâm]

Ôi! Cái "thư viện" đây rồi! Bác BL tự tin quá hén. Hoan nghênh hoan nghênh!!!
Câu hỏi tiền đâu: Vì sao có tên là đầm Thị Nại?

Hehe có người ép mới có người tìm hiểu chứ.
Tạm thời post cái bản đồ trước đã. Rảnh trả lời sau.

[CHANDAT]

Tên Quy nhơn có từ khi nào?
Quy Nhơn & Qui Nhơn , cái tên nào chính xác?

[Bình Lâm]

Câu hỏi tiền đâu: Vì sao có tên là đầm Thị Nại?

Hehe câu hỏi khó đây. Tôi đọc rất nhiều tài liệu thì mọi người đều gọi là Thị Nại, riêng Quách Tấn thì gọi Thi Nại. Theo nhà Bình Định học Quách Tấn: “ĐẦM THI NẠI tên thật là Hải Hạc Đàm. Nhưng tên này đã bị tên Thi Nại làm lu mờ từ khi chữ Pháp đã thay chữ Hán trong học đường và trong các cơ quan Chánh Quyền.” (NNBĐ, trang 210). Một người nghiên cứu BĐ kỹ như Quách tiên sinh nói như vậy, có lẽ cho tới nay chưa thấy có tài liệu giải thích được chữ “vì sao” của anh. Về địa danh một số thì có lý do chính đáng, một số khác thì mang tính tự phát, hông vì lý do gì cả. Nếu bạn nào có tài liệu xin vui lòng post lên.

[Bình Lâm]

Tên Quy nhơn có từ khi nào?
Quy Nhơn & Qui Nhơn , cái tên nào chính xác?

Năm Canh Thìn (Hồng Đức Nguyên Niên 1470 ) vua Chiêm Thành là Trà Toàn đem quân đánh phá Hoá Châu. Vua Lê Thành Tông phải đem quân đi đánh dẹp. Đến ngày mùng 2 tháng 3 năm Tân Tỵ (1471-có tài liệu ghi là năm 1471 nhưng là năm Tân Mão - sẽ tra cứu lại) quân nhà Lê chiếm được thành Đồ Bàn và đổi tên thành Quy Nhơn (rất nhiều người nhầm LTT chiếm Đồ Bàn năm 1470, ngay như NNBĐ Quách Tấn không nói năm nào chiếm được nên dễ bị hiểu lầm). Cần lưu ý: tên Quy Nhơn đầu tiên là đặt cho thành Đồ Bàn cũ trên đất An Nhơn bây giờ chứ không phải khu vực thành phố Quy Nhơn như ngày nay.
Quy Nhơn và Qui Nhơn, cái tên nào chính xác? Chữ Quy Nhơn khi nó ra đời thì viết ở dạng Hán tự, bằng chữ tượng hình nó có duy nhất một nghĩa là nơi quy tụ con người. Khi chữ quốc ngữ phát triển thì chữ này mới được viết như ngày nay. Như các bạn biết, tiếng Việt ta không chuẩn về chính tả như đa số các nước Phương Tây, nghĩa là một chữ có thể theo nhiều kiểu, nhất là i và y, chữ nào cũng chấp nhận được. Ví dụ: vật lý-vật lí, mỳ-mì…các sách trước đây có xu hướng viết y, sách gần đây có xu hướng viết i. Chính vì vậy Quy Nhơn và Qui nhơn đều chấp nhận được. Tuy nhiên theo xu hướng quốc tế hoá một địa danh chỉ được ghi bằng một cách duy nhất thì nhà nước và báo chí nên thống nhất một cách ghi. Theo tôi thì nên để chữ Quy Nhơn vì tính phổ dụng của nó (trong các sách cũ như NNBĐ, Việt Nam sử lược được in lại vẫn ghi i và y lộn xộn).
Lỗi này thuộc về cách quản lý hành chính của nhà nước: Pleiku vẫn được ghi là Plây Ku, Bắc Kạn vẫn được ghi là Bắc Cạn, Đắc Lắc vẫn đước ghi là Daklak, Đắk Lắk…

[lalala]

Nghe nói rằng, dãy núi phương Mai có một di tích quốc gia tên là gọi là núi Tam Toà.

Lalala hổng có thông tin gì và hổng biết di tích Tam Toà này là cái gì và nó nằm ở đâu trên dãy núi này? Bác nào biết, cho vài thông tin.

[changtraibien]

Ga Diêu Trì có từ khi nào, lúc nào trở thành ga lớn của cả tỉnh và cả tuyến đường sắt bắc nam

[Bình Lâm]

Tên Quy nhơn có từ khi nào?
Quy Nhơn & Qui Nhơn , cái tên nào chính xác?

Năm Canh Thìn (Hồng Đức Nguyên Niên 1470 ) vua Chiêm Thành là Trà Toàn đem quân đánh phá Hoá Châu. Vua Lê Thành Tông phải đem quân đi đánh dẹp. Đến ngày mùng 2 tháng 3 năm Tân Tỵ (1471-có tài liệu ghi là năm 1471 nhưng là năm Tân Mão - sẽ tra cứu lại) quân nhà Lê chiếm được thành Đồ Bàn và đổi tên thành Quy Nhơn (rất nhiều người nhầm LTT chiếm Đồ Bàn năm 1470, ngay như NNBĐ Quách Tấn không nói năm nào chiếm được nên dễ bị hiểu lầm). Cần lưu ý: tên Quy Nhơn đầu tiên là đặt cho thành Đồ Bàn cũ trên đất An Nhơn bây giờ chứ không phải khu vực thành phố Quy Nhơn như ngày nay.
Quy Nhơn và Qui Nhơn, cái tên nào chính xác? Chữ Quy Nhơn khi nó ra đời thì viết ở dạng Hán tự, bằng chữ tượng hình nó có duy nhất một nghĩa là nơi quy tụ con người. Khi chữ quốc ngữ phát triển thì chữ này mới được viết như ngày nay. Như các bạn biết, tiếng Việt ta không chuẩn về chính tả như đa số các nước Phương Tây, nghĩa là một chữ có thể theo nhiều kiểu, nhất là i và y, chữ nào cũng chấp nhận được. Ví dụ: vật lý-vật lí, mỳ-mì…các sách trước đây có xu hướng viết y, sách gần đây có xu hướng viết i. Chính vì vậy Quy Nhơn và Qui nhơn đều chấp nhận được. Tuy nhiên theo xu hướng quốc tế hoá một địa danh chỉ được ghi bằng một cách duy nhất thì nhà nước và báo chí nên thống nhất một cách ghi. Theo tôi thì nên để chữ Quy Nhơn vì tính phổ dụng của nó (trong các sách cũ như NNBĐ, Việt Nam sử lược được in lại vẫn ghi i và y lộn xộn).
Lỗi này thuộc về cách quản lý hành chính của nhà nước: Pleiku vẫn được ghi là Plây Ku, Bắc Kạn vẫn được ghi là Bắc Cạn, Đắc Lắc vẫn đước ghi là Daklak, Đắk Lắk…

Xin trao đổi lại chỗ đỏ đỏ: Tôi quá tin tưởng vào Trần Trọng Kim (sách Việt Nam sử lược) và Quách Tân (sách Nước non Bình Định) nên cứ ngợ năm 1470 là Canh Thìn và 1471 là Tân Tỵ nhưng sự thật không phải vậy. Theo quy luật tên năm Âm lịch cứ 60 năm thì quay lại 1 lần (Bội số chung nhỏ nhất của giáp 12 và chi 10 chính là 60). Do vậy năm Âm lịch 1471+60x9=2011 cũng trùng tên năm âm lịch với năm 1471 và chính là năm Tân Mão.
Sách Nước Non Bình Định của Quách Tấn là một trong những sách viết kỹ nhất về quê hương chúng ta nhưng lại chứa đựng những cái sai, nếu chúng ta nghiên cứu kỹ một chút sẽ thấy. Sau này có cơ hội "đụng" tôi sẽ đề cập thêm sau.
Một lần nữa xin lỗi quý vị!

[Bình Lâm]

Nghe nói rằng, dãy núi phương Mai có một di tích quốc gia tên là gọi là núi Tam Toà.

Lalala hổng có thông tin gì và hổng biết di tích Tam Toà này là cái gì và nó nằm ở đâu trên dãy núi này? Bác nào biết, cho vài thông tin.

Sách NNBĐ của Quách Tấn viết:

Đời nhà Lý (1010-1225)ở nước Chiêm Thành, các bộ lạc phản bạn. Vua Chiêm sai sứ ra cầu cứu nhà Lý, Lý Thánh Tông (1054-1072) sai người con thứ tám là Oai Minh Vương đem thủy binh vào giúp. Oai Minh Vương vào cửa Thi Nại, đóng binh dưới núi Phương Mai. Vua Chiêm Thành ngự giá nghênh yết. Các bộ lạc nghe đức của Oai Linh Vương, rủ nhau đến đến quân môn, lạy lục, xin tuân theo mệnh vua chiêm Thành, không dám đem lòng phản trắc nữa. Sứ mệnh xong, Oai Minh Vương kéo quân về nước, vua Chiêm Thành nhớ công đức lập đền tại núi Phương Mai phụng sự. Đời Lê vua Thánh Tông vào đánh Chiêm Thành, đến đền cầu đảo, vàphong làm "Tam toà sơn chi thần". Các đời sau đều có phong tặng. Nhưng hiện nay chỉ nghe nói chớ không còn thấy dấu tích của đền.

Như vậy di tích Tam Toà này cũng giống như tượng đầu thần Dớt bên châu Âu, nghĩa là hiện nay không còn nữa

[Bình Lâm]

Ga Diêu Trì có từ khi nào, lúc nào trở thành ga lớn của cả tỉnh và cả tuyến đường sắt bắc nam

Câu hỏi của Biển tưởng dễ mà lại hoá ra khó. Tôi đã sục sạo khắp nơi nhưng vẫn chưa tìm ra. Tuy vậy vẫn có những phán đoán sau: Ga Diêu Trì có một vị trí đặc biệt trên tuyến đường Bắc-Nam là đầu mối giữa cảng Quy Nhơn (cả về quân sự và thương mại) với đường sắt và tuyến đường bộ huyết mạch lên Tây Nguyên qua quốc lộ 19. Do vậy rất có thể Ga Diêu Trì đã được thành lập cùng lúc với tuyến đường sắt Bắc-Nam cáh đây khoảng 75 năm. Qua nhiều năm tháng, cùng với sự phát triển của các ngành kinh tế khác ga Diêu Trì được nâng cấp và mở rộng mới được quy mô như ngày nay.
Tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm thông tin về vấn đề này, nếu có gì mới sẽ post lên cho mọi người.

[turbo]

Tên Quy nhơn có từ khi nào?
Quy Nhơn & Qui Nhơn , cái tên nào chính xác?

Nhân hỏi Qui Nhơn hỏi luôn Bình Định cho đủ bộ:
Tôi nghe nhiều về Kỷ niệm Sài Gòn 300 năm, 1000 năm thủ đô Hà Nội nhưng chẳng biết Bình Định kỷ niệm vào năm nào, bao nhiêu???
Tên Bình Định có từ khi nào? Muốn tổ chức kỷ niệm năm thành lập tỉnh thì chọn năm nào cho chẵn

Mong Cụ Đồ "gia ân nghĩa hiệp"!

[changtraibien]

Ở Bình định cây cầu nào dài nhất tỉnh nhỉ? chiều dài là bao nhiêu

[Bình Lâm]

Tên Quy nhơn có từ khi nào?
Quy Nhơn & Qui Nhơn , cái tên nào chính xác?

Nhân hỏi Qui Nhơn hỏi luôn Bình Định cho đủ bộ:
Tôi nghe nhiều về Kỷ niệm Sài Gòn 300 năm, 1000 năm thủ đô Hà Nội nhưng chẳng biết Bình Định kỷ niệm vào năm nào, bao nhiêu???
Tên Bình Định có từ khi nào? Muốn tổ chức kỷ niệm năm thành lập tỉnh thì chọn năm nào cho chẵn

Mong Cụ Đồ "gia ân nghĩa hiệp"!

Xin lỗi anh Turbo vì trả lời muộn. Mấy hôm nay tôi bận quá, nếu trả lời anh không "đàng hoàng" thì sợ anh quở.

Năm 1799, Nguyễn Ánh chiếm được đất Quy Nhơn rồi đổi ra thành Bình Định với ý hắn đã chinh phục được mảnh đất và con người xứ này. Tuy vậy để kỷ niệm năm thành lập vùng đất Bình Định thì phải xét nhiều yếu tố khác nữa.
Khi người ta kỷ niệm về một vùng đất thường thì người ta tính năm mà vùng đất thuộc về thế lực của mình. Ta xem kỷ niệm 300 năm thành lập SG-TpHCM hay 350 năm thành lập Khánh Hoà thì sẽ thấy điều đó. Như vậy chúng ta không thể kỷ niệm cái tên Bình Định mà nên kỷ niệm năm thành lập vùng đất Quy Nhơn-Bình Định.
Về năm thành lập thì chắc chắn phải lấy năm 1471, năm Lê Thánh Tôn của Đại Việt lấy được mảnh đất này từ tay người Champa. Như vậy chỉ còn ...67 năm nữa thì tổ chức 600 năm QuyNhơn-Bình Định, hay 17 năm nữa thì tổ chức 550 năm vùng đất này. Chúng ta ráng đá banh cho khoẻ đến những năm đó tỉnh nhà sẽ tô chức mà về dự.

[bin2003]

Anh Bình Lâm cho em hỏi:
Nghe nói trước kia An Khê thuộc tỉnh Bình Định, vậy nó "chuyển lên" Gia Lai từ khi nào vậy?