Những người hâm mộ đồ cổ ở Bình Định thường ít có cơ hội xem triển lãm giới thiệu cổ vật. Điều này đã bắt đầu thay đổi khi CLB UNESCO Nghiên cứu và Sưu tầm cổ vật Bình Định được thành lập vào tháng 7.2008, nhận trách nhiệm làm “cầu nối” di sản với công chúng.

Nhiều bạn trẻ đến xem Triển lãm chuyên đề “Sưu tập chọn lọc gốm, sứ truyền thống Việt Nam”.

Khi mới thành lập CLB UNESCO Nghiên cứu và Sưu tầm cổ vật Bình Định (CLBCV) chỉ có 20 hội viên. Đến nay, sau 2 năm hoạt động, đã tăng lên gấp đôi số lượng với 40 hội viên ở Quy Nhơn, Tuy Phước, An Nhơn, Phù Cát, Phù Mỹ, Tây Sơn. Các hội viên của CLBCV hiện đang nắm giữ hàng chục ngàn cổ vật, phong phú về chủng loại và niên đại, trong đó có rất nhiều cổ vật có giá trị lịch sử và nghệ thuật cao.

CLBCV không chỉ kết nối các hội viên trong niềm đam mê chung, mà còn tạo điều kiện để họ cùng nhau giới thiệu, quảng bá cổ vật đến công chúng để tuyên truyền ý thức bảo vệ di sản văn hóa. CLBCV đã gây được ấn tượng mạnh ngay lần đầu tiên trưng bày giới thiệu cổ vật trong Festival Tây Sơn – Bình Định 2008. Không chọn cách triển lãm đơn thuần, CLBCV đã tái hiện lại không gian sống của người Bình Định xưa với việc dựng ngôi nhà lá mái, bên trong trưng bày các đồ thờ cúng cổ, đồ phục vụ sinh hoạt hằng ngày… thu hút sự chú ý của  đông đảo người dân và du khách. CLBCV đã tổ chức giới thiệu cổ vật lần thứ hai vào dịp 30.4 năm ngoái, không gian căn nhà cổ trong quán cà phê Paloma (Quy Nhơn) đã trưng bày gần 100 cổ vật gia dụng và ngự dụng thể loại đồ sứ men xanh – trắng. Việc trưng bày này đã giúp cho rất nhiều lượt khách đến uống cà phê có cơ hội thưởng lãm các cổ vật đã tồn tại hàng trăm năm qua. Ngoài các triển lãm trên, CLBCV cũng đã tuyển chọn cổ vật tiêu biểu tham gia các triển lãm cổ vật chung ở Huế, Phú Thọ, Bắc Ninh, Phú Yên.

Bộ sưu tập cổ vật gốm Bát Tràng của hội viên CLB UNESCO Nghiên cứu và Sưu tầm cổ vật Bình Định.

Từ ngày 29.4 – 31.5.2010, CLBCV đã lần đầu tiên phối hợp với Bảo tàng Tổng hợp tỉnh tổ chức Triển lãm chuyên đề “Sưu tập chọn lọc gốm, sứ truyền thống Việt Nam”. Tiến sĩ Đinh Bá Hòa, Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh, nhận xét: “Chúng tôi trân trọng sự hợp tác của CLBCV. Lượng cổ vật của CLBCV đem đến phong phú và có giá trị cao, được trưng bày một cách khoa học,  phục vụ tốt nhu cầu thưởng lãm của công chúng”. Triển lãm đã trưng bày hơn 160 hiện vật, giới thiệu các dòng gốm Việt nổi tiếng có niên đại từ thế kỷ XIII – XIX, một số sắc phong triều Nguyễn cho các thành hoàng làng quê Bình Định, các hoành phi câu đối… được chọn lọc từ các bộ sưu tập của các hội viên CLBCV. Đáng ghi nhận là triển lãm đã thu hút rất đông học sinh, sinh viên đến xem. Phạm Thị Minh Huyền, sinh viên khoa Sử Trường Đại học Quy Nhơn, cho biết: “Lần đầu tiên xem một triển lãm đồ gốm cổ được tổ chức khá bài bản, thuyết minh kỹ lưỡng đã giúp tôi có thêm nhiều kiến thức bổ ích về quá trình phát triển của kỹ thuật làm gốm Việt Nam…”. Còn ông Trần Hữu Huy, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Quang Trung, thì cho rằng: “Việc tổ chức triển lãm đã góp phần hiệu quả cho công tác xã hội hóa việc gìn giữ các di sản văn hóa qúy báu của cha ông. Các cổ vật của CLBCV là sự giới thiệu đầy tự hào về nét đẹp tinh hoa của gốm Việt, có tác dụng giáo dục truyền thống văn hóa – lịch sử. Nên cần phải có thêm sự phối hợp với các trường để khuyến khích đông đảo học sinh – sinh viên đến xem”.

Ông Phạm Thanh Trì, Chủ tịch CLBCV, cho biết: “Thời gian tới, chúng tôi sẽ cố gắng thực hiện, cũng như mong muốn nhận được sự phối hợp, hỗ trợ với các đơn vị để tổ chức thêm nhiều cuộc triển lãm cổ vật. Về lâu dài, chúng tôi sẽ khuyến khích hội viên nghiên cứu thành lập bảo tàng cổ vật tư nhân để quảng bá công chúng tốt hơn”.

• Hoài Thu