Khu kinh tế (KKT) Nhơn Hội, tỉnh Bình Định được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập và ban hành Quy chế hoạt động theo Quyết định số 141/2005/QĐ-TTg ngày 14/6/2005, với diện tích được quy hoạch là 12.000 ha, là động lực quan trọng phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Bình Định nói riêng và khu vực Nam Trung bộ -Tây nguyên nói chung
Trải qua quá trình xây dựng và phát triển, KKT Nhơn Hội từng bước khẳng định vị trí, tầm quan trọng, trở thành một động lực to lớn trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) tỉnh Bình Định nói riêng và cả nước nói chung.
Thứ nhất, xây dựng và phát triển KKT Nhơn Hội là điều kiện để thu hút các nguồn vốn đầu tư
KKT Nhơn Hội được xây dựng ở vị trí thuận lợi về kết cấu hạ tầng như hệ thống giao thông, cảng biển, sân bay, viễn thông, cấp điện, cấp nước… tạo điều kiện tiếp cận gần và nhanh chóng với thị trường các yếu tố đầu vào và thị trường tiêu thụ sản phẩm với mục đích để giảm chi phí thấp nhất cho sản phẩm hàng hóa dịch vụ của mình, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Ban quản lý KKT Nhơn Hội sẽ chịu trách nhiệm đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu, quan trọng liên quan đến phát triển lâu dài của KKT. Hơn nữa KKT Nhơn Hội được xây dựng theo quy hoạch đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài và ổn định, được chuẩn bị sẵn mặt bằng sản xuất, được áp dụng những chính sách ưu đãi riêng biệt trong các lĩnh vực thuế, tài chính, đất đai và đầu tư xây dựng cơ bản, tạo sức hấp dẫn thu hút đầu tư mạnh mẽ vào KKT. Ban Quản lý KKT tích cực thực hiện cơ chế “một cửa tại chỗ” tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp… Ngoài ra, KKT Nhơn Hội còn cung cấp các dịch vụ chất lượng cao tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp như thông tin liên lạc, tài chính, pháp lý… Các nhà đầu tư có điều kiện phát triển các dự án đầu tư và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh xuất khẩu.
Chính vì thế, từ khi thành lập đến nay, KKT Nhơn Hội đã thu hút 58 dự án đăng ký đầu tư với tổng vốn 3,3 tỷ USD, trong đó có 19 dự án được cấp Giấy chứng nhận đầu tư với vốn đăng ký 15.700 tỷ đồng (951 triệu USD), có 3 dự án nước ngoài với vốn đăng ký 314 triệu USD. Hiện có 5 dự án đi vào hoạt động từng phần.
Như vậy, việc xây dựng và phát triển KKT Nhơn Hội không những thúc đẩy đầu tư nước ngoài vào Bình Định, mà còn có vai trò quan trọng trong việc thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn trong nước.
Thứ hai, phát triển KKT Nhơn Hội là điều kiện để giải quyết việc làm và đào tạo nguồn nhân lực
Khi quy mô và số lượng các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, các khu đô thị mới tăng lên thì nhu cầu tuyển dụng lao động sẽ tăng lên nhanh chóng. KKT Nhơn Hội còn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, vì vậy lực lượng lao động nước ngoài và gia đình họ đến làm việc, giao dịch và ở tại KKT. Đồng thời, phát triển KKT Nhơn Hội tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu lao động, từ lao động lĩnh vực nông nghiệp ở nông thôn chuyển sang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ tại KKT. Khi đi vào hoạt động, KKT Nhơn Hội sẽ tạo thêm khoảng 10.000 chỗ làm mới cho người lao động. Ngoài số lao động trực tiếp trong các doanh nghiệp, KKT cũng tạo thêm việc làm gián tiếp, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng, cung ứng vật liệu và dịch vụ, góp phần chuyển đổi cơ cấu lao động theo hướng phi nông nghiệp. Như vậy, phát triển KKT đã tạo điều kiện tốt giải quyết việc làm tăng thêm thu nhập cho lao động địa phương và các vùng khác góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế địa phương và cả nước.
KKT Nhơn Hội là nơi sử dụng lao động có chuyên môn kỹ thuật phù hợp với công nghệ mới áp dụng vào sản xuất kinh doanh đạt trình độ khu vực và quốc tế. Thông qua yêu cầu đáp ứng nguồn nhân lực cho các dự án đầu tư, người lao động sẽ có cơ hội được đào tạo nghề, học hỏi, tiếp thu khoa học - công nghệ, rèn luyện kỹ năng, kỹ luật lao động và năng lực tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh, dịch vụ.
Thứ ba, xây dựng KKT Nhơn Hội là điều kiện để thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Bình Định theo hướng CNH, HĐH
KKT Nhơn Hội hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực, có đủ các loại hình kinh tế từ sản xuất công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch, phong điện,… đã, đang và sẽ góp phần đẩy nhanh tiến trình CNH, HĐH tỉnh Bình Định. KKT Nhơn Hội phát triển kéo theo sự phát triển mạnh của các ngành công nghiệp, góp phần to lớn vào sự hình thành các khu đô thị mới với phát triển hàng loạt các ngành dịch vụ phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong KKT và hình thành mạng lưới dịch vụ phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt và làm việc của người lao động như: tài chính tín dụng, bưu chính viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải và thương mại, du lịch, các công viên cây xanh, sinh thái và hệ thống hạ tầng kỹ thuật hoàn chỉnh. Phát triển KKT Nhơn Hội sẽ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Bình Định theo hướng tăng nhanh tỷ trọng giá trị trong GDP của các ngành công nghiệp và dịch vụ, đồng thời giảm dần tương đối tỷ trọng giá trị trong GDP của các ngành nông nghiệp. Cùng với quá trình chuyển dịch của cơ cấu kinh tế ngành thì cơ cấu kinh tế thành phần, cơ cấu kinh tế đối nội, cơ cấu kinh tế đối ngoại… cũng biến đổi theo góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh Bình Định theo hướng CNH, HĐH. Hiện trạng kinh tế của Bình Định nói chung và địa bàn KKT Nhơn Hội nói riêng, nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trên 50% GDP, trong tương lai gần sẽ thu hút các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước vào KKT, tiếp thu những thành tựu khoa học - kỹ thuật mới, Bình Định sẽ từng bước giảm dần tỷ trọng nông nghiệp và nâng cao tỷ trọng các ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ.
Dự kiến, khi các hoạt động đầu tư bắt đầu phát huy tác dụng, các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp (KCN), thuộc KKT Nhơn Hội tạo ra giá trị sản xuất khoảng 3.000 tỷ đồng, chiếm 30% giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá cố định 1994) và xuất khẩu khoảng 72 triệu USD, chiếm 20% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Các hoạt động đầu tư trong KKT Nhơn Hội sẽ đóng góp khoảng 12% giá trị tổng sản phẩm địa phương (GDP) của tỉnh (trong đó, công nghiệp 900 tỷ đồng, xây dựng 150 tỷ đồng và dịch vụ 150 tỷ đồng).
Nhìn chung, KKT Nhơn Hội không chỉ là động lực quan trọng thúc đẩy sản xuất công nghiệp và dịch vụ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh Bình Định, mà còn có tác động lan tỏa rộng rãi tới nhiều ngành, nhiều lĩnh vực của nền kinh tế. Đây chính là hạt nhân của tiến trình CNH, HĐH tỉnh Bình Định trong tương lai.
Thứ tư, phát triển KKT Nhơn Hội là điều kiện để mở rộng thị trường và thúc đẩy xuất khẩu
Phát triển KKT Nhơn Hội là điều kiện thu hút các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước với trình độ công nghệ và trình độ quản lý cao sẽ góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, tạo dựng các mối quan hệ đối ngoại, mở rộng thị trường, nâng cao vị thế và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường thế giới, góp phần đẩy mạnh CNH, HĐH Tỉnh Bình Định. Việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào KKT Nhơn Hội đã tạo ra áp lực cạnh tranh đối với các doanh nghiệp trong tỉnh , buộc họ phải đổi mới để tồn tại và chiến thắng. Mặt khác, nó cũng tạo ra cơ hội hợp tác trên cơ sở phân công lao động hợp lý giữa các doanh nghiệp với những thế mạnh khác nhau.
Thông qua liên doanh, liên kết đầu tư, nhất là với các công ty xuyên quốc gia nắm được thị phần lớn là điều kiện tốt nhất để phát huy những lợi thế so sánh của tỉnh Bình Định cũng như của mỗi quốc gia, nhanh chóng khẳng định được thương hiệu, vì các công ty xuyên quốc gia có vị thế và uy tín lớn trong hệ thống sản xuất và thương mại quốc tế. Đây là điều kiện để đẩy nhanh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia vào tiến trình phân công lao động quốc tế của tỉnh Bình Định cũng như của từng doanh nghiệp.
Thứ năm, thông qua thu hút các dự án liên doanh, liên kết vào KKT Nhơn Hội sẽ tiếp thu và nâng cao trình độ công nghệ mới, kỹ năng quản lý tiên tiến, tạo ra sự phát triển năng động trên địa bàn tỉnh Bình Định
KKT Nhơn Hội có điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng cùng với nhiều chính sách ưu đãi đầu tư hấp dẫn. Đây chính là nơi tạo ra “điểm nhấn” thu hút và nâng cao các công nghệ hiện đại, tiên tiến, các kinh nghiệm quản lý. Một số công nghệ tiên tiến, hiện đại trên thế giới cùng trình độ quản lý cao của đội ngũ cán bộ doanh nghiệp đã được áp dụng tại các KKT Nhơn Hội. Nó là hạt nhân trong việc mở rộng các ứng dụng và giải pháp mới trong sản xuất kinh doanh góp phần khắc phục nhanh sự yếu kém về chỉ số cạnh tranh công nghệ của tỉnh Bình Định hiện nay. Thu hút các doanh nghiệp có vốn nước ngoài vào KKT Nhơn Hội được coi là con đường quan trọng để hấp thụ công nghệ tiên tiến, hiện đại vào tỉnh Bình Định. Những công nghệ này, sẽ góp phần nâng cao trình độ công nghệ và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa, nhất là hàng hóa được sản xuất trong Khu phi thuế quan của KKT Nhơn Hội, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH, HĐH. Kinh nghiệm cho thấy khi các dự án đầu tư được triển khai thuận lợi, có hiệu quả sẽ khuyến khích, lôi kéo các nhà đầu tư tiềm năng khác, thậm chí còn tạo ra sự cạnh tranh giữa các nhà đầu tư với nhau và giữa các nhà đầu tư với các doanh nghiệp hiện có ở địa phương, tạo nên sức ép buộc các doanh nghiệp sở tại phải thay đổi cách làm, cách quản lý có hiệu quả hơn để tồn tại và phát triển.
Cùng với sự phát triển của KKT, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức của Ban Quản lý KKT Nhơn Hội qua thực tiễn cũng được nâng tầm quản lý lên một mức phù hợp về: ngoại ngữ, chuyên môn, nghiệp vụ, văn hóa giao tiếp… đáp ứng yêu cầu đổi mới năng động của các doanh nghiệp.
Thứ sáu, phát triển KKT Nhơn Hội là điều kiện để tạo lập mới các KCN, giao thông, các khu đô thị - dịch vụ, du lịch, các công viên cây xanh, sinh thái và hệ thống hạ tầng kỹ thuật- xã hội hoàn chỉnh.
Trong quá trình xây dựng và phát triển KKT Nhơn Hội, vấn đề trước tiên là xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật để tạo tiền đề cho mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, thu hút vốn đầu tư. Trong kết cấu hạ tầng kỹ thuật, giao thông là một bộ phận quan trọng cho phát triển KKT và phát triển vùng lân cận, phục vụ vận chuyển nguyên vật liệu, hàng hóa, xuất nhập khẩu và thuận lợi đi lại cho người lao động. Việc quyết định xây dựng các công trình sản xuất, nhà ở, các công trình hạ tầng xã hội, các khu đô thị - dịch vụ, du lịch, các công viên cây xanh, sinh thái, đều phụ thuộc và liên quan đến giao thông. Mặt khác, khi lựa chọn địa điểm đầu tư, nhà đầu tư luôn lựa chọn những nơi thuận tiện cho vận chuyển ... để giảm chi phí đầu tư, chi phí sản xuất, góp phần tăng lợi nhuận trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Vì thế, UBND tỉnh Bình Định và Ban quản lý dự án KKT Nhơn Hội luôn ưu tiên phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật từ nguồn vốn ngân sách hoặc kêu gọi các nhà đầu tư. Từ năm 2005 đến nay, các công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật thiết yếu của KKT Nhơn Hội đã được đầu tư từ nguồn vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu và vốn của ngân sách tỉnh với tổng số vốn là 530,86 tỷ đồng; nguồn vốn đầu tư kinh doanh hạ tầng bằng vốn doanh nghiệp với tổng số vốn là 595,984 triệu USD. Hiện nay, các công trình xây dựng hạ tầng kỹ thuật thiết yếu của KKT Nhơn Hội đã hoàn thành khoảng 80%, phấn đấu đến tháng 6-2010 cơ bản hoàn thành việc xây dựng cơ sở hạ tầng dùng chung của KKT.
Do đó, các hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy, đường sắt, đường không, cảng biển, hệ thống điện, nước và các công trình liên quan được chú trọng đầu tư xây dựng trước tiên để đáp ứng yêu cầu hoạt động của KKT cũng như khu vực lân cận. Trên cơ sở đó, kết cấu hạ tầng xã hội cũng phát triển theo như các công trình dịch vụ nhà ở, các khu đô thị mới, du lịch, trung tâm thương mại dịch vụ, điện, nước, xử lý nước thải, chất thải, dịch vụ bảo hiểm, ngân hàng, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, các công viên cây xanh, sinh thái... được xây dựng và phát triển để đáp ứng nhu cầu kinh doanh dịch vụ, nhu cầu cho các chuyên gia trong và ngoài nước, người lao động và gia đình của họ đang làm việc tại KKT Nhơn Hội.
Thứ bảy, KKT Nhơn Hội góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường trong quá trình phát triển
Những cơ sở công nghiệp ở gần thành phố và khu vực dân cư không có khả năng xử lý ô nhiễm môi trường sẽ được di dời vào KKT Nhơn Hội, đồng thời hạn chế xây dựng các cơ sở công nghiệp mới xen lẫn với khu dân cư. KKT Nhơn Hội trong đó có 03 KCN tập trung giảm sự tiếp xúc trực tiếp của các khu đô thị với tác động bất lợi của sản xuất công nghiệp (như tiếng ồn, khói bụi, bức xạ...). Mặt khác, với sự tập trung của các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp vào một địa điểm xác định, ban quản lý dự án KKT Nhơn Hội có thể kiểm soát tốt hơn mức độ ô nhiễm của các doanh nghiệp để có giải pháp thích hợp. Về phía mình, các doanh nghiệp công nghiệp cũng có điều kiện phòng chống ô nhiễm môi trường với chi phí ít nhất do sử dụng lại phế thải của nhau, do có sự liên kết xử lý ô nhiễm và sự hỗ trợ tập trung của nhà nước. Hơn nữa, Các KCN trong KKT Nhơn Hội được sử dụng các biện pháp triệt để trong việc xử lý môi trường ngay từ khâu quy hoạch. Trong các KCN, các doanh nghiệp buộc phải có hệ thống xử lý chất thải cục bộ đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra hệ thống chung. Từng KCN phải có nhà máy xử lý nước thải tập trung và được đầu tư xây dựng đi đôi với việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KCN trong KKT. Toàn KKT Nhơn Hội, được quy hoạch một khu xử lý chất thải rắn tập trung tại xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát (nằm ngoài KKT ), tất cả chất thải rắn trong KKT được đưa về đây để xử lý, tránh tình trạng khó kiểm soát về môi trường. Như vậy, việc bảo vệ môi trường trong toàn khu vực của KKT Nhơn Hội được thực hiện tốt hơn các cơ sở công nghiệp nằm rải rác ở nhiều khu vực khác nhau trong tỉnh.
Thứ tám, phát triển KKT Nhơn Hội sẽ góp phần tăng thu ngân sách nhà nước ở địa phương và nâng cao đời sống nhân dân
Các dự án đầu tư sẽ mang lại nguồn thu ngân sách cho địa phương từ các khoản về thuế, tiền thuê đất, phí kết cấu hạ tầng, lợi nhuận... Mặt khác, sản phẩm hàng hóa, dịch vụ sẽ phong phú và đa dạng, chất lượng cao, giá cả hợp lý, thỏa mãn ngày càng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng của các tầng lớp dân cư mà trước hết và trực tiếp là dân cư địa phương.
Như vậy, việc hình thành và phát triển KKT Nhơn Hội đã và đang tạo ra bước đột phá trong tiến trình CNH, HĐH tỉnh Bình Định, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, hình thành các trung tâm kinh tế gắn với phát triển đô thị, giải quyết việc làm, các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường bền vững; đồng thời kéo theo sự phát triển các loại hình dịch vụ, đáp ứng nhu cầu hoạt động của các doanh nghiệp trong KKT và cộng đồng dân cư./.
Th.S Nguyễn Văn Toàn (http://www.khucongnghiep.com.vn/news_de ... 47&lang=vn)