trà đá-trà bình.

[truong vinh loc]

Trà đá-trà bình.

Lâu rồi, có đọc một bài bàn về văn hóa hiện nay, có một học giả nọ có nói trong kiến thức ngày nay là nền văn hóa trà đá. Ông ấy ám chỉ cái tính lai căng của thực trạng văn hóa hiện nay. Nhưng thật sự trà đá là một thứ nước uống giải khát tuyệt vời!

Trời nắng nóng nực, khát cháy cổ-không thứ nước uống nào hơn bằng trà đá. Nước đá làm mát cái cổ giống như nhà cháy cần nước để chữa. Chất cà phê có trong trà làm ta khỏe và tỉnh táo. Nếu bạn nghiện trà có thể dùng trà đá đậm, trà nguyên chất pha nước bỏ đá…thì chữa cháy tuyệt cú mèo.

Có lẽ trà đá được khai sinh từ miền trung yêu thương. Nơi mà cái nóng ngự trị gần như quanh năm. Hoặc có thể được được khai hoa từ miền nam ruột thịt, nơi mà thức ăn đồ uống thường pha chế một cách phóng khoáng theo kiểu phăng-tơ-di! Dẫu gì thì trà đá không bao giờ bị ai tố cáo, nó chỉ giúp cho ta ép phê giữa trưa hè hoặc những bữa rượu ăn lẩu, mồi khô hay nước…ê! Cho tao ly trà đá! Mầy!....

Trà đá thường dùng trà bổi có ướp hương có khi pha thêm tí màu thực phẩm cho đẹp nước. Trong bữa cơm hè, vợ pha cho chồng một ca trà đá sẽ giúp chồng giảm béo hoặc để mình ăn được nhiều hơn???

Quê em trà đá hổng có tính tiền! vô ăn cơm hoặc uống cà phê cô nàng bưng ra ly trà đá trước tiên để mời khách và cũng để hỏi khách dùng gì? Uống hết xin thêm hoặc mấy em đem cái ca tới chích vào thoải mái.

Nhậu rượu đi-lẩu cá, ốc um,lòng nướng, mực khô,…một tô lóc um…sần sần…khát cháy cổ…ực ực trà đá…lửa lòng tắt ngay….(phần hai trà bình).

[truong vinh loc]

a nhờ em Ngô viết Cường, bến Trường thi-thị trấn Bình định dán dùng mấy ly trà đá để minh...quọa!

[robinson]

Xin chen vào cái mục trà đá của bác tí!

Bác nói "Quê em trà đá hổng có tính tiền! vô ăn cơm hoặc uống cà phê cô nàng bưng ra ly trà đá trước tiên để mời khách và cũng để hỏi khách dùng gì?" Đó là phong cách kinh doanh hiện tại ở một số địa phương nhưng có nơi người ta tính tiền đấy. Ngay tại Sài Gòn, vào một quán cơm - quán phở, người ta mang đồ ăn cho bác nhưng khi ăn xong bác phải kêu thêm ly trà đá vì chua miệng, khát nước. Khi gọi tính tiền họ sẽ tính cả ly trà đá. Nhưng bác bước vào quán cafe kế bên sẽ có trá đá miễn phí cho bác.

Cách đây 20 năm hoặc hơn, trên khắp nẻo đường miền Trung, trà đá được bán bằng ly, ca nhỏ. Đâu đó ở chợ Cồn (Đà Nẵng) hoặc chợ Lớn (Quy Nhơn) hoặc tại các điểm dừng đỗ xe khách trong bến xe hoặc dọc đường ta thường thấy những em bé tay xách những cái ấm nhôm bự bự bên trong chứa nước trà đá, rịn bên ngoài thành ấm là những giọt nước đông lạnh. Trên vòi ấm có úp 1 cái ca nhựa nhỏ, tay có thể cầm thêm vài cái ca nữa. Vừa đi vừa rao: Ai trà đá hông, trà đá mát lạnh đê....y... . Một ly hình như năm chục hay một trăm đồng thì phải?

Trà đá miễn phí hiện tại nè bác! Ly cafe đã hết từ lâu nhưng trà đá tốn tới 4 ly. Ly này là cuối cùng để về cơm nước với vợ.

[xiah1488]

Xem chương trình về văn hóa du lịch trên TV, thấy các khu du lịch tổ chức thưởng thức trà đầy công phu. Nào là hứng nước lá sen ban sớm, trà sao bao nhiều lần, cất giữ như thế nào đựng trong hộp gỗ lim, xúc ra bằng thìa gỗ, định lượng bao nhiêu....

Thưởng trà thì phải mấy phút, đưa lên mũi ngửi, nhấp ngụm đầu, nhấp ngụm sau. Đau hết cả đầu.

Nhìn qua là nhớ đến nghệ thuật pha trà ở Trung Quốc, hay xa hơn là trà đạo của Nhật Bản.




Trà đá.

Cái thú trà đá cũng éo le phức tạp.

Ấm trà được pha bằng ấm tích mua được ở bất cứ đâu ngoài đường. Có cái sứt vòi, có cái thay quai bằng cọng dây thép.
Trà cũng được chọn lựa cẩn thận từ những vùng chè nổi tiếng, được đóng trong bao bóng không nhãn, hoặc nhãn in bằng giấy mỏng như giấy "vệ sinh" hàn kín bằng công nghệ "hơ lửa".

Chè thì phải là loại chè tươi, được người chọn kỹ từ ngoài chợ, sàng lọc các loại lá độc (rất dễ lầm), gọi tắt là chè xanh. Đem về vò hơi nát, nhồi vào ấm.

Nước cũng phải chọn cẩn thận, thường là nước máy, hoặc thậm chí là nước múc ở chỗ nào đó gần thiên nhiên.

Ấm trà hay chè ngon phải pha vào ban sáng, ngâm ủ phức tạp. Phải dội một lượt nước sôi, cho lá trà nở bung nhẹ. Sau mới tiêm nước vào ủ (om).


Cốc uống trà đá rất đa dạng, thủy tinh có, nhựa có, nhưng tuyệt đối không được dùng các loại đắt tiền. Hình dạng thì có thể nói là gắn liền với nhiều giai đoạn của lịch sử design, như cổ điển, hiện đại, tân hiện đại, thậm chí từ thời tam quốc... Sứt có, mẻ có, méo mó vặn vẹo đủ cả.



Trà đá Nhà Hát Lớn

Cái chỗ ngồi là thứ quan trọng nhất của trà đá.
Phải ở chỗ đông người qua lại, hướng nhìn rộng, không có mái che, áp vào một căn nhà hay cửa hàng nào đó. Đôi khi nằm thu lu trong một con hẻm. Hay nhất là dưới gốc một cây cổ thụ, hay bóng cây sum suê.
Tuyệt hơn là ở gần một công trình mang tính biểu tượng hoặc gắn liền lâu dài với văn hóa bản địa.


Còn chỗ đặt cốc thì sao?!

Muôn hình muôn vẻ. Thường nhất là cái ghế con, 2 người ngồi thì thêm 1 cái để cốc, hạt dưa... Sang hơn thì cái bàn nhựa Song Long... hoặc sang nữa thì đặt lên quầy bán.



Trà đạo nhật tôn trọng sự thanh tịnh, sự suy tưởng về mặt triết học (theo mình biết thì nó gắn khá nhiều đến Phật giáo, chả biết có đúng không). Trà của người Trung Quốc thì găn với Đạo giáo...bla bla P:

Trà của người Việt thì gắn với gì!? Xin trích một số câu nói nổi tiếng ở các "lễ" trà.


"DM, chiều qua con 72 nó ...éo về..."

"Mông con bé kia to vl"

"Thằng Man mà có Zu-ni thì chắc chắn thắng..."

"DKM, Mĩ mà nó ném bom nguyên tử xuống cho thì bọn Iran chỉ có khóc ra tiếng Mán..."

"Thằng VNindex lại xuống ông ạ, mất toi gần trăm triệu bạc"

"- Mày bị con G nó đá hả???
- Nàm ...éo gì có chuyện đó, tao ...éo đá ló thì thôi, ló tuổi gì...!"


"Cái bọn hành chính cù cưa bỏ mẹ, giải quyết thì giải quyết mẹ đi cho dân đỡ khổ"



....



Vâng, còn nữa, nhưng dài quá viết không hết.
Đủ cả. Từ chính trị, đời sống xã hội, thể thao văn hóa đến những thứ không biết xếp nó vào cái gì cũng có.

Triết học trong trà đá bao hàm cả vũ trụ, từ những cái vĩ mô cỡ ngân hà đến những cái vi mô như tế bào đều được đưa ra đàm luận, tranh cãi.




Chẳng có gì ngạc nhiên khi một cô gái đi qua hàng trà đá mà mái tóc tự nhiên rối tung như tổ quạ. Gió mà, gió to lắm. Gió từ cấp liu riu đến siêu bão.

Người Việt đã sống với trà đá mấy chục năm. Đã và đang hòa cùng cuộc sống như một phần tất yếu. Người lao động tìm quán trà đá như chỗ giải trí sau những giờ làm việc. Thanh niên tìm quán trà đá như chỗ tâm sự, bàn luận hay tếu táo. Công chức tìm trà đá khi chán những thứ đồ uống hạng sang trong những nhà hàng đắt tiền.

Trà đá không kén chọn, không chê bôi ai. Nó đón nhận mọi người và kết nối mọi người từ những điều nhỏ nhặt.




Nốt sau sự kiện sơn lại phố cổ, có lẽ việc làm thiết thực hơn là nộp đơn xin cấp chứng nhận không gian văn hóa phi vật thể cho trà đá.

Góp vui
(sưu tầm trên internet)

[ngo viet cuong]

a nhờ em Ngô viết Cường, bến Trường thi-thị trấn Bình định dán dùng mấy ly trà đá để minh...quọa!

hi...hi...có đâu bác hôm trước uông cafe ở my lăng định rút cái máy ra làm vài cái nhưng thấy ngại ngại nên thôi vì đi có 1 mình mà ở xứ mình thì cầm cái máy ho7i bi pro ra chụp ly trà không khéo bị cho là.............. chảnh chó thì quê chết coi như cho em nợ vậy hi...hi..

[truong vinh loc]

Lâu rồi không còn nghe tiếng rao: Chè bắc thuốc lào đây! trên các toa tàu lửa. Ở các bến xe bến tàu cũng không còn hình ảnh các em bé xách ấm đi đổi nước. Cuộc sống giàu có lên, người ta dùng nước chai, nước ly ở quán chớ hổng còn uống trà đá dạo nữa.

Ngày xưa ở gần nhà tôi có cái lò rèn. Ông thợ cả và nhóm thợ thường hay nấu chè quế uống. Những lá chè già người ta phơi khô rồi bỏ vào ấm ,đổ nước vào nấu. để nước âm ấm rót ra bọt bèo nổi lên trắng xóa trông đã mắt. Có khi bỏ vào mấy tán hoặc cục đường muổng ,uống thấy đã ghê.

Hồi học ở Quảng Ngãi thường ghé chợ ông Bố uống chè xanh. Người ta nấu bằng một cái xoong to đùng, lấy cái ca múc đổ ra tô. Màu nước xanh màu vàng chanh uống đã khát lắm. Lí loắc bụng đói mà dợt một tô đậm là coi chừng say sùi bọt mồm, khó chịu muốn tắc thở!

…Người ta cứ nói chè bắc ( thái nguyên, bắc thái ) là ngon. Sau giải phóng có mấy ông ‘’dép râu, mũ cối ‘’đem về, cả nhà, lối xóm thường hay chắp hít. Đoạn phim dĩ vãng đó đã qua lâu rồi. Thực chất ở Tây Nguyên có nhiều vùng đất trồng trà còn ngon hơn đất Bắc.
Trà bắc, người ta chế biến sống theo kiểu ủ tươi cho lên men, rồi đem sấy hoặc phơi cho khô. Uống vào nếu không quen thì có cái mùi ngai ngái nhất là nước đầu. Có khi sấy không tốt do thu hái vào mùa mưa thì còn có mùi hôi khói nhẹ nữa.Chè bắc đúng là dạng trà xanh nguyên chất.

Bất cứ dạng trà nào ở Cao Nguyên đều có thể chế biến theo kiểu chè bắc vẫn được. Trà bầu cạn cateca chế biến theo kiểu đó-loại một bàu cạn-rất tuyệt vời không thua gì Thái nguyên, Bắc thái. Bình định có trà Gò lôi cũng nổi tiếng lắm, một thời nổi bây giờ hổng biết vì lý do gì mà bị chìm tiếng mất tiêu.!

Dân miền nam có gu uống trà sao tẩm. Nguyên chất hoặc ướp hương. Trà chế biến bằng phương pháp sao chín từ từ có cánh trà dòn và thơm. Khi tôi ở bộ đội có dùng trà daksut-sút, kon- tum cảm giác tuyệt vời làm sao. Trà nguyên chất sao bằng chảo gang thơm và ngọt đến tận bây giờ ngồi viết lại mà cũng còn thấy thèm.

Gia lai có trà Bàu cạn, trà dakdoa, lâm đồng có trà blao-bảo lộc, là nơi trồng được giống trà ô long nổi tiếng.

Nào chúng ta cùng nâng ly trà ngon nổi tiếng, bốc khói thơm ngào ngạt từ cao nguyên trung phần việt nam. Nhanh lên, chứ chần chừ…một ngày nào đó sẽ không còn nữa…khà khà…