Nhân nói đến công trình này. Tôi…xin phép, được có một vài nhận xét, những nhận xét này chỉ nói về chi tiết, nhằm mục đích trao đổi, chứ không nói một cách tổng quát, kẻo lại có vẻ như phê phán, hay như phán xét ( Hix, ngượng quá, tôi nghèo rớt mùng tơi, có đánh 7 ngày cũng tìm ra một cắc….cửa nào mà phán xét !)
Lối vào với hình ảnh trường thành không biết như ảnh thế đã xong chưa ? Nhưng ý tưởng thể hiện trát vữa xi măng trần không tô là một phong cách của kiến trúc hiện đại. Như thế, nó có màu rất tự nhiên, một màu xám buồn buồn, cùng với những mảnh đá ghép, tạo cho tôi cảm giác như đang trở lui về quá khứ, và tất nhiên, khi quay về với quá khứ, người ta thường có tâm trạng trang nghiêm, trân trọng. Như vậy, điều này dẫn dắt tôi đến một cảm giác đầu tiên đây là một công trình nghiêm túc, có chiều sâu…tính bằng thời gian, sâu đến tận …quá khứ. Thực ra, kiểu này… khỏi tốn sơn, cũng hay thật. Mai này mà bỗng nhiên tôi trúng số có tiền, làm quán, chắc tôi cũng chẳng thèm sơn phết, cho có cảm giác rêu phong chơi.
Kế đến là cái trụ thiếp vàng trên cổng chính, hai bên có hai cái mái úp lên hai cổng phụ, cũng thiếp vàng. Việc sử dụng màu của xi măng trần không sơn phết, cảm giác hoang sơ, nghèo nàn phần bệ, kết hợp với màu của thiếp vàng, màu của cung đình, của giàu có quý phái phần thân và ngọn, gây cảm giác ấn tượng chính ở chỗ tương phản rất mạnh. Trong kiến trúc trung đông, một số nước thường kết hợp hai màu, duy nhất chỉ có hai màu, là ánh vàng và trắng toát. Thực ra, trắng cũng không phải là màu, chỉ là sắc độ, hiệu quả thần thánh rất cao. Thế tại sao lại là cái trụ ? sao không là cái khác ? Thứ nhất, trong một không gian rộng lớn mênh mang, cái gì cao cũng gây sự chú ý, như là một điểm nhấn. Điều này tôi hay để ý lắm, vì tôi thấy mấy anh kiến trúc sư, khi vẽ phối cảnh công trình, muốn cho hội đồng chấm giải để ý là y như rằng phang ngay vào một cái trụ…ang ten cao chót vót. Có lẽ, do thói quen thị giác con người là như thế. Tất nhiên gây nên sự để ý là có mục đích, để người ta biết chỗ mà chui vào, thế là nhiệm vụ của cái cổng hoàn thành tốt đẹp.
Ở Hà nội có Tháp Bút bên hồ Gươm, ngọn tháp là cây bút, chĩa lên trời, ý đồ của ông bà ta xưa là viết lên trời một khẳng định gì đó, được ghi bằng chữ Nôm ở thân tháp. Ở Đại nam thì là đài sen, trên có cờ Phật, chắc ý đồ muốn nói đây là dất Phật. Tuy vậy, cắm hai cái cờ thì có vẻ không tập trung lắm , hình như một cái là cờ Tổ quốc, còn cái kia là Phật.
Thường thì cổng là tam quan, nhưng tôi thấy đây toàn ngũ quan, hay có ý nói đến các giác quan của con người nằm hết ở đây ? Khi tò mò, tôi đếm thử có mấy ô vuông trang trí thân cột, vì vị trí này tương đương với số tầng của một cái tháp, thấy có 16 cái. Nếu đếm theo công thức sinh lão bịnh tử thì… hơi phiền đây ! hay kiến trúc sư nào đó chơi khăm ? hay điềm báo cho số phận ? Bởi cái chỗ đi, chỗ đạp chân lên, dù nhà giàu hay ngheo, người ta còn phải tính, huống chi là cái chỗ này !. Thế mới biết, con người không là gì cả so với đất trời….
Tôi tiếp tục nói đến kiến trúc cổng. Nhìn chung, là sử dụng chi tiết trang trí trên tường, lấy tường làm trung tâm. Đây là điều rất thiếu sót, vì nếu không có cột, ví dụ như cổng thành Huế, thì trang trí bằng tường là đúng, còn nếu có cột, cột gờ lên, lại trụi lủi, như cái cột… nhà nghèo, thì không ổn lắm. Ngày xưa, không có bê tông cốt thép gì cả, cổng bằng đá. Những khối đá ghép nên, nên thấy cổng vững chắc một khối. Như vậy, việc cố tình làm kiến trúc nổi lên hàng cột, như kiểu biểu hiện kết cấu được khoe ra, là ý tưởng tạo hình sai, vì nó làm cho liên tưởng đến một không gian bên trong, chứ cổng ra vào thì chỉ cần một cái lỗ là đủ.
Hình dáng điện thờ chính tôi thấy đẹp. Có lẽ, bởi cái mái. Mái đua ra dễ có đến 7m, chắc anh kỹ sư kết cấu nào đó hẳn có một phen tá hỏa.
Về nội thất, tôi cứ xem đi xem lại mãi mấy cái ảnh. Tôi “lắng nghe” xem thử có cảm giác gì bỗng nhảy vọt ra từ trong các giác quan của tôi không, hay xem nó có cái gì lắng lại nhưng mãi mà chẳng thấy gì cả. Tôi muốn tại đây, cảm giác tinh thần phải lắng xuống, hòa với mùi hương trầm dìu dịu ngây ngất như đang phê…(hì hì) nhưng không có, chỉ thấy lộn xộn và vui vui thế nào ấy.
Đấy là cảm giác, còn cụ thể thì thông thường trong một cái đền, cột là đối tượng được quan kĩ lưỡng nhất. Dù tây hay ta, cái cột đền cần có đầu cột, thân cột và đế cột. mấy anh kiến trúc sư kể rằng, khi vào học năm một đại học kiến trúc, người ta chỉ vẽ có mỗi cái cột thôi đấy. Ổ đây, cột tròn xoe như cột điện, đúc bằng phương pháp bê tông li tâm, không đầu, mà cũng không đế. Anh kiến trúc nào đó quên mất một điều là trong toàn bộ ngôi nhà, cái cột là quan trọng nhất. Như hai người yêu nhau, cô gái bao giờ cũng thích chàng trai như cái cột (hí hí…) để mà dựa vào anh trong cuộc đời đầy…phong ba bão táp ( hà hà, văn vẻ quá…)
Thôi thì đã nóng máy thì nói luôn sang phần cửa. Thú thật, cửa chả có gì hay ho. Như một miếng ván đục thủng, nghĩa là không có giải pháp điều chỉnh áng sáng, thông gió khi mùa lạnh, vv và vv bằng là xách….
Nhưng nói chung, là cũng không nên xăm soi quá, chỉ chưa biết tại sao rồng lại có con xanh và có con vàng….


